mijn afstudeerscriptie bij het CHTA
Ziel, geest en ego zijn slechts woorden. Ware entiteiten van dat soort bestaan niet. Bewustzijn is de enige Waarheid’. Ramana Maharshi.
‘Er is geen ego, er is geen zelf, er is slechts bewustzijn. Hadden we maar meer naar hem geluisterd! Dan hadden we niet zulke heilloze scheidingen aangebracht tussen ik en ziel en tussen psychologie en spiritualiteit. Vanaf de moderne psychologie is het ego het terrein van psychologie geworden en het zelf of de ziel het terrein van spiritualiteit. Het is een kunstmatige scheiding en door die terminologie te blijven gebruiken lopen we gevaar dat we zelf ook gescheiden blijven. Het zijn uiteraard allemaal pogingen om de mens en zijn levensweg te begrijpen. We hebben modellen nodig om helderheid omtrent de Weg te krijgen en om ons bewustzijn bakens te geven waarlangs het zich kan ontvouwen.Toch is het goed ons te realiseren dat al die indelingen slechts gedachtenconstructies zijn en niet beantwoorden aan de realiteit. Er is slechts bewustzijn en gemanifesteerd bewustzijn en dat zijn wij. Wij zijn volledig bewustzijn, maar we hebben moeite dat bewustzijn ook volledig te belichamen. En het volledig maken van ons bewustzijn binnen ons leven en in dit lichaam en op deze Aarde is de weg die wij op Aarde te gaan hebben. Mystici hebben dat wel eens zo uitgedrukt: God zoekt zichzelf te realiseren in de mens. Of : wij zijn verborgen goden. Eigenlijk is er dus maar één weg en dat is die van onbewustheid naar bewustzijn.’ (Riet Okken, De bevrijdende kracht van emoties, p 368)
In de astrologie zien we evenzeer een
wirwar van terminologie die op de diverse planeten geplakt wordt. Ook op het
terrein van de astrologie zou het dienstig zijn een terminologie te
hanteren die recht doet aan de ontwikkeling van de gehele mens, zowel op
psychologisch als spiritueel niveau, Zonder deze beide te scheiden.
Nu is het zo dat in de ene richting de Maan het ego is, in de andere de ascendant of de Zon. Of waar de Maan het ego genoemd wordt, wordt de ascendant de persoonlijkheid als instrument voor de ziel genoemd.(Joyce Hoen, Transits als spiritueel groeiproces, p.29) Maar wat is het verschil tussen ego en persoonlijkheid, waar liggen de grenzen? Waar de Maan het verleden genoemd wordt, moeten we oppassen dat we haar niet afdoen als iets waar we zo snel mogelijk aan voorbij moeten zien te komen, mede onder invloed van oosterse spiritualiteit. Waar we een hiërarchie maken in onze theorievorming, moeten we oppassen dat we geen krachten tekort doen. En waar we anderzijds de Maan zien als onze ziel, verwarren we emoties en datgene wat alle emoties te boven gaat. En waar maak je het onderscheid tussen gezonde gevoelens en neurotische?
Natuurlijk is begripsvorming nodig om ons complexe bestaan proberen te verhelderen. Maar begrippen en etiketten dragen het gevaar in zich het stromende in patronen te vatten. Panta rhei kai ouden menei, alles beweegt en niets beklijft, zei de oude Heraclitus..
Hoe zou het zijn als we alle terminologie als ego, ik, ziel, hogere zelf, lagere zelf, persoonlijkheid, persona en wat dies meer zij, overboord gooien en de horoscoop ‘slechts’ als een projectie van bewustzijn gaan zien, hetgeen het immers in essentie is? Zoals Alan Oken schrijft: ‘Ancient Wisdom teaches that these forces and movements are living expressions of the unfolding consciousness of the One Life in which we all live, breathe and have our being.’
Laten we kijken wat de nieuwe fysica ons hierin te bieden heeft.
Het Veld uit de nieuwe fysica
De hedendaagse fysica bouwt voort op Aristoteles die van mening was dat de ruimte in werkelijkheid een volheid, een plenum was, een achtergrondstructuur gevuld met dingen. Het begrip veld ontstond in de moderne fysica met betrekking tot elektriciteit en magnetisme. Men ontdekte dat het belangrijkste aspect van energie niet de bron ervan was, maar de ruimte eromheen en de wisselwerking tussen het een en het ander middels een onbekende kracht.
De moderne fysica gaat momenteel uit van het nulpuntenenergieveld als een soort opslagplaats van alle velden, alle fundamentele energietoestanden en alle virtuele deeltjes. (Lynne McTaggart, Het veld, p. 42).
Alle energie bevindt zich onopvallend in de achtergrond van lege ruimte om ons heen, als een alles doordringende, supergeladen achtergrond.
‘Het bestaan van het nulpuntenenergieveld impliceert dat alle materie in het universum door middel van golven met alle materie verbonden is, golven die zich uitbreiden door tijd en ruimte en zich tot in het oneindige kunnen voortzetten om een deel van het universum met elk ander deel te verbinden’ (McTaggart, 43)
Dit energieveld komt waarschijnlijk overeen met de chi van de chinezen en het prana van de Indiërs.
De mogelijkheden van dit Veld zijn onmetelijk. Als alles met alles verbonden is via onzichtbare draden van energie of bewustzijn, betekent dit dat we in een wereld leven van ongekende mogelijkheden, die we nu aan het ontdekken zijn. McTaggart noemt in haar boek allerlei onderzoekingen die aantonen dat genezing op afstand, mentale overbrenging van informatie en schepping door middel van intentie bewezen is. ‘De nakende wetenschappelijk revolutie kondigt in alle opzichten het einde van het dualisme aan. In plaats van God naar het rijk der fabelen te verwijzen, begon de wetenschap voor het eerst Zijn bestaan te bewijzen, door aan te tonen dat er een hoger, collectief bewustzijn bestaat’ (p. 244)
Trillingsfrequenties
Als alles energie is en in wezen vol bewustzijn, betekent dit dat in de grote verscheidenheden in onze wereld, ja in de gehele kosmos, deze energie diverse frequenties kent, diverse trillingen.
Ik werk al tijden met een bio-feedbacksysteem, LIFE geheten dat via elektromagnetische golven of via onzichtbare radiogolven trillingen zendt. Het computerprogramma bestaat eruit dat de trillingen van elke bacterie, virus of schimmel, maar ook van elk ziektebeeld of emotionele staat die via een oscillograaf vastgesteld en gevisualiseerd zijn, uitgezonden kunnen worden. Zo kun je bijvoorbeeld een bepaalde ziekte genezen door een bepaalde trillingsfrequentie te zenden, Zonder dat er enige chemie aan te pas komt. Als we dit naar astrologie vertalen, kunnen we alle elementen in de horoscoop ook zien als bepaalde trillingen. Elk teken en elk aspect heeft een bepaalde frequentie die een onderdeel is van het grote Veld, waarmee we in wisselwerking staan.
Zoals de oscillograaf elke mogelijke frequentie inventariseert, zo leest de astroloog de trillingen in de horoscoop.
Maar er is ook een model binnen de astrologie dat ons kan helpen bij ons thema.
De primaire horoscoop
Michael Harding spreekt in zijn boek ‘Hymn to the ancient gods’ over de primaire horoscoop, ‘which is alive with the residue of all that has ever happened and continually modified by the processes of life’ (p.107). Of je deze primaire horoscoop nu het tijdloze onbewuste noemt of het tijdloze bewustzijn, de kosmische moederschoot, het kosmisch bewustzijn, de Oerkracht of het begin van alle horoscopen, het duidt allemaal op hetzelfde idee van een grote achtergrond waarin elke individueel moment en dus elke individuele horoscoop zijn bedding vindt.
Zijn theorie is interessant omdat het een model is dat zich concreet laat uitwerken. Deze primaire horoscoop is als de gemeenschappelijke bron van ons allen, waar alles wat ieder individueel doet, naar terug vloeit. Zo is er dus een wederzijdse feedback tussen ieder individueel moment (individu, land of alles wat existentie heeft op deze planeet) en deze primaire horoscoop, oftewel dit gemeenschappelijk bewustzijn inclusief alle manifestaties van dit collectieve bewustzijn.
Harding’s idee van de primaire horoscoop is dus te zien als een astrologische invulling en concretisering van het Bewustzijn waar Ramakrishna alsook Alan Oken hierboven over spreken.
Deze wisselwerking tussen collectief en individueel bewustzijn uit zich in het feit dat de individuele horoscoop alles bevat wat eraan vooraf gegaan is en vast komt te liggen op het moment van de geboorte als het begin van een afzonderlijk proces. De transits triggeren dan het individuele verhaal, maar ook alles wat het bevat en eraan vooraf is gegaan. Zo raken individu en collectief vermengd en wederzijds beïnvloed. Het grote Bewustzijn, of de Bron van alles beïnvloedt ons, maar wij voegen daar alles wat wij al of niet doen ook toe aan deze Bron. Harding zegt het zo: ‘Each event of life subtly alters the complexion of the birth chart and simultaneously feeds back this change into the primal zodiac, fractionally transmuting our experience of the past. As the past changes, so will the future possibilities’(p.109) Alles wat we individueel doen, heeft dus effect op het Grote geheel. Dat betekent dat alles wat we wel of niet doen zin en betekenis heeft op zich. Een troostrijke gedachte, maar ook een die verantwoordelijkheid voor het geheel betekent. (zegt de steenbok!) ‘As we modify our destiny, so we cannot help but affect all that is around us’ (p.109). Ieder van ons incorporeert via zijn of haar horoscoop een deel van het geheel.
Het beeld van God wordt zo een prachtig dynamisch gebeuren. Panta Rhei… God als een wederzijds proces tussen ons en alles wat bestaat en de Bron van dit alles. God/Bewustzijn maakt ons en wij maken God/Bewustzijn.
‘Het concept van de primaire horoscoop geeft een beeld van het leven als een proces dat alles samen knoopt wat begraven is in de graden van onze individuele horoscoop en wat stap voor stap bevrijd wordt door de daad van het Zijn. Het is of alles wat bestaat, tijdloos en tegelijk, als herinneringen en symbolen, plotseling voor ons Zijn toegankelijk wordt op het moment van onze geboorte, om zich in de loop van de tijd te vestigen en er wat van te maken in de loop van ons leven.’ (Harding, 289)
Het Bewustzijn als een reservoir van herinneringen
Dit wederzijdse feedback proces betekent dat dit collectieve Bewustzijn een archaïsch reservoir van herinneringen en gebeurtenissen is, dat gelezen kan worden in de constellatie van de horoscoop, en dat in een voortdurende staat van beweging is. Ik wil dit trachten te verduidelijken aan de hand van een patroon in mijn eigen horoscoop. Op mijn MC/IC as staan Saturnus en Venus in een zeer nauwe oppositie. Op persoonlijk niveau bevat deze stand de inprenting die ik meegekregen heb in mijn ouderlijk gezin. De persoonlijke onzekerheid die mijn deel werd als gevolg van de min of meer onbewuste inprenting van mijn ouders en omgeving dat ik een jongetje moest zijn en de opvolger in de zaak van mijn vader. Het meisje werd op een onbewust niveau door hen afgewezen. Aangezien kleine kinderen vooral het onbewuste van ouders oppikken, had hun teleurstelling (weer een meisje na vier meisjes) een diepe invloed op mij. Op bewust niveau was er niet veel van deze teleurstelling merkbaar, acceptatie van het vijfde meisje vond al gauw plaats. Echter de teleurstelling van het begin, bij de geboorte, werd diep in mijn ziel (het IC) gekerfd.
Deze stand triggerde echter ook zeer oude herinneringen in mij die teruggingen op een oude strijd tussen Astarte, degene die in voor-bijbelse tijden als een godin vereerd werd, en Jahwe, de stammengod van de joden. Op een of andere manier ben ik deel van dat verhaal en heb ik zeer intense herbelevingen gehad uit die tijd. Astarte als vertegenwoordigster van Venus en Jahwe als beeld van Saturnus. Door op de persoonlijke laag van onzekerheid de bron ervan te verwerken, ontstond er een grotere eenheid tussen mijn manlijke en vrouwelijke kant en door het oude en grotendeels verloren gegane verhaal van Astarte en Jahwe in mij op te delven, denk ik dat ik op een bepaalde laag iets in dat verhaal hersteld heb. Hun haat jegens elkaar werd in mij bijgelegd, inzichten gedeeld en vrede gesloten in een soort innerlijk huwelijk, dat niet alleen een heilzaam effect voor mij persoonlijk betekende, maar waarschijnlijk ook zijn effect had en heeft op het grote geheel, hetgeen natuurlijk niet aan te tonen valt, maar door het model van Harding wel op zijn plek valt. Ik had het gevoel dat ik een oude vloek weghaalde door dit innerlijke werk. Beide lagen van deze Venus/Saturnus oppositie gaan in mijn beleving over de integratie van de manlijke en vrouwelijke kant, die voor iedereen op Aarde naast schaduwintegratie het belangrijkste innerlijke Werk is. (Mijn Maan/ Zon conjunctie met Mercurius op het midpunt hielp daar natuurlijk ook bij)
Aangezien de horoscoop zo gezien een kaart is van de individuele psyche als een unieke reflectie van alles, maar ook als een kaart van de collectieve ervaring, kunnen we zien dat ieder individu met het heden, maar ook met allerlei lagen van het verleden kan resoneren. Ik laat hier in het midden of het hier gaat om persoonlijke reïncarnatie of om deelhebben aan of intunen op het collectief.
‘Astrologie maakt het feit zichtbaar dat tijdsmomenten nooit vergeten sterven, maar zich voortdurend opnieuw in een of andere vorm uiten.’(p. 113).
Als ik op mijn eigen ervaringen met Saturnus en Venus doorborduur, zou je kunnen zeggen dat in deze oppositie al vanaf het begin ervaringen en gebeurtenissen lagen opgeslagen in de primaire horoscoop. Op het moment van mijn geboorte deed zich deze oppositie voor de zoveelste keer voor en haakte ik in in een voortdurend zich op Aarde ontwikkelend verhaal, in dit geval de strijd tussen yin en yang, tussen manlijk en vrouwelijk. Dat op de dag van mijn geboorte deze oppositie zich voordeed, zie ik als een karmisch noodzakelijke en persoonlijke levensopdracht en uitdaging om niet alleen mijzelf verder te helen, maar ook om een bijdrage te leveren aan het grotere geheel.
Dit model van Harding gaat ten diepste over onze eenheid: wat ik aan mezelf doe, doe ik aan een ander. Wij zijn één en toch geïndividueerd. Uit deze dynamiek bestaat ons leerproces hier op Aarde. Voorwaar geen sinecure.
Nog een recent voorbeeld van een transit. Deze week had ik een transit van Saturnus in 11 die vierkant op mijn radix Jupiter in boogschutter in 2 kwam te staan. In het hier en nu kwam er een kink in de kabel in de verkoop van ons huis, maar daarnaast had ik een droom waarin ik in een soort moddergebied rondliep met man en kind in Tetsjenië, op zoek naar onderdak en brood. En de hoop op een helpende hand. Het voelde als een flard uit een ander leven. De herinnering aan een dergelijk armzalig leven zat ook in dit vierkant en is van belang voor mijn huidige leven. (mijzelf alles gunnen wat naar me toekomt en me niet schuldig voelen over al die mensen die nog modderen in de modder).
Weer een ander voorbeeld is de beruchte Saturnus-Pluto conjunctie (of elk hard aspect tussen deze 2) Wezenlijk gaat het bij dit contact om vormgeven aan macht. Volgens de ervaring van Liz Greene (in: the Jupiter/Saturn conference, p. 150 ev) dragen veel mensen met een hard aspect tussen deze 2 grootheden ervaringen met zich mee ten aanzien van oorlog, vooral de Holocaust. Bij hen signaleerde ze afkeer van massa’s, angst voor vervolging, voor opsluiting en herbelevingen van allerlei gruwelijkheden waar macht misbruikt werd.
Voor mijzelf geldt deze ervaring ook. Toen Pluto over mijn ascendant ging, ging ik twee jaar lang door intense vorig leven ervaringen van de 2e wereldoorlog. Maar naast deze onmachtskant van deze conjunctie, lagen er ook ervaringen in besloten van verkeerd gebruik van macht. Ook uit een vorig leven, zo voelde het.
Het thema macht en onmacht is ook oer op onze planeet en is in deze conjunctie opgeslagen.
Elk uniek mens is drager van een deel van alle mogelijke dynamieken, die wij in de astrologie kunnen zien en benoemen als een bepaalde constellatie van planeten in tekens en huizen en in hun onderlinge aspecten. Daarin kunnen we ieders uniciteit zien. Maar wijsheid ontstaat daar waar we deze uniciteit kunnen verbinden met het Geheel en ons daarin ingebed weten. In Harding ’s terminologie worden we ieder geboren in een proces dat al eeuwen gaande is, de primaire horoscoop. Als we ons dat realiseren, realiseren we onszelf, stap voor stap.
Harding zegt: ‘Well for one thing, the chart is not the chart of a person, it’s the chart for a moment in time. I can give you a chart and you won’t know who or what it is for. So the chart is about ‘the nature of time’, whatever that turns out to mean.’ (interview met P. Garrison)
Veel in onze horoscopen zal wezenlijk ongeleefd blijven omdat we te onbewust zijn en dus te weinig in verbinding staan met het grote Bewustzijn. De uitdaging van spirituele bewustwording bestaat eruit onze horoscoop zoveel mogelijk bewust te worden en te leven. Met de nadruk op bewust. Onbewust zullen we het allemaal wel uitleven. Maar zoals bekend werkt onbewustheid storend en bewustheid heilzaam.
De horoscoop als een uitnodiging tot herinneren
Om bewustzijn te verwerven is het nodig de herinneringen die in onze horoscoopconstellatie opgeslagen liggen allereerst te leren kennen. Zo gezien is werken met je horoscoop er wezenlijk een van herinneren. Uiteindelijk gaat het om herinneren wie je bent.
Ik zal nu proberen de planeten te beschrijven in het licht van wat ik tot nu toe geschreven heb. Hoe kunnen we de lichten en planeten beschrijven in termen van bewustzijn en van een bewustwordingsproces, waarbij we ze dus als bewegende krachten zien die ons helpen bij de realisatie van bewustzijn.
Als we deze unieke projectie van het kosmische bewustzijn, geworpen in tijd en ruimte, beschouwen als een Werkplaatje, een blauwdruk van wat in dit leven van ons mogelijk en gegeven is, dan zien we dat ieders horoscoop niet alleen een afdruk is van de stand van het bewustzijn waarmee een mens op Aarde incarneert, maar ook een gigantische potentialiteit betekent, waarbij we de vrijheid hebben tot op welk niveau we deze zullen verwerkelijken.
Jan Spiller spreekt in dit verband van het statische en het dynamische aspect van de horoscoop. (J. Spiller, Spiritual Astrology, p 23) Beginstand en potentieel. Een levensprogramma, zoals we die in andere dimensies hebben bepaald. Er is iets in ons dat dit totale plaatje kent en de zin ervan ziet. Dat weten en dat bewustzijn dient gemobiliseerd en wakker geschud te worden, willen we de gegeven beginstand verwerkelijken op zijn hoogst mogelijke niveau.
Zoals bekend kan dit potentieel op verschillende manieren uitwerken in het leven. Criterium voor de manier van uitwerking blijkt de mate van contact dat we met dat innerlijke weten kunnen leggen, de mate waarin we ons levensplan kunnen herinneren. Dan kan het programma vrijwillig geleerd worden. Daar is bereidheid toe nodig en openheid. Zo niet, zal het onvrijwillig gebeuren, door scha en schande, omdat dat Weten in ons weet wat we nodig hebben aan ervaringen om toch iets van dat levensprogramma te leren. Het innerlijke weten kunnen we verbinden met de Zon, maar de herinnering met de Maan. Beiden zijn de grote Lichten die primair zijn in dit bewustwordingsproces.
De Zon: een proces van Lichtwording
De Zon drukt de kracht en beweging uit om de kwaliteit (het teken) die het uitdrukt en het levensgebied (het huis en teken leeuw op de cusp van een huis) waar de Zon zich op unieke wijze ‘lekker voelt’, te realiseren. De Zon is dan dus een beweging van worden wie je bent: Licht van het grote Licht, een Lichtpunt. Dat gaan realiseren in de dubbele betekenis van het woord: beseffen en verwerkelijken in je leven.
De Duitse mysticus Meister Eckhart benoemt het als volgt: ‘Dat ik een mens ben, heb ik gemeen met alle mensen, dat ik zie en hoor en eet en drink, deel ik met alle dieren. Maar dat ik ik ben is exclusief van mij, behoort aan mij, aan niemand anders, aan geen ander mens, noch aan een engel, noch aan God, behalve in zover ik met hem één ben.’
Je zou kunnen zeggen dat de astrologische Zon de unieke kern van mijn bewustzijn is, dat deel van het Geheel, dat mij, op een zeer unieke tijd en plaats, is toevertrouwd op mijn eigen unieke wijze te realiseren.
Door verre te blijven van termen als ego
of spirituele essentie komen we niet in terminologische moeilijkheden, zoals
bijvoorbeeld te moeten constateren dat de Zon weliswaar de spirituele essentie
voorstelt, maar toch ‘veel kenmerken van egogedrag vertoont’ en dus vervormd
wordt ‘door het filter van de Maan en de scripts van het verleden’. (Hoen,
transits, p.29)
Zolang deze Zon als unieke kracht en
neerslag van het kosmische bewustzijn in ons niet volledig gerealiseerd is,
filteren de Maan, maar ook de andere planeten er lustig doorheen. Dat is all in
the game! Dat maakt het grote spel van bewustwording op deze Aarde uit:
verwerken en uitziften wat een zuivere afspiegeling van het Geheel is en wat
onverwerkte ervaringen zijn die ooit in vorige en huidige levens zijn opgedaan
en de zuivere expressie van de Zon filteren of zelfs verduisteren. Zonwording
is dus zelfwording, realiseren wie we zijn. Ieder op unieke wijze, zoals in de
horoscoop beschreven. De Zon is dus persoonlijk en transpersoonlijk. Licht van
het grote Licht op unieke persoonlijke wijze. Om dat te realiseren dienen alle
kwaliteiten van de astrologische Zon gemobiliseerd te worden: levenswil,
creativiteit, besef van bestemming en levensdoel, alleen kunnen staan in
individualiteit, het doorleven, verwerken en transformeren van de Maan
(de moederdraak verslaan in de mythologie).
De Maan weerspiegelt astronomisch gezien de Zon. De Maan ontvangt evenals de Aarde de kracht van de Zon en zo zijn ze dus beide receptoren van dezelfde kracht. Beiden zijn rotsblokken, die zelf geen licht produceren. Maar ze gééft ook, namelijk gereflecteerd Zonlicht in de nacht. Zo gezien is de Maan de schakel tussen de Zon en de Aarde. Aangezien de Aarde in de astrologie niet meedoet (omdat er geen afstand is voor een goede waarneming) werkt de Maan als een soort moeder voor de Aarde, die ons dingen leert en spiegelt. Daarom gaat het bij de Maan om manieren van reageren, om nabootsing, gewoontes en opvoeding. Alles wat des moeders is. Maar ook om overleving en dus lichaam en voeding, om behoeftes en dus om emoties en gevoelens.
De Maan helpt ons dus bij het bewustwordingsproces van wie wij zijn via het hele scala van aardse ervaringen als gewoontes, behoeftes, gevoelens en emoties.
Daarmee is de Maan noch ziel, noch ego, doch precies wat het is: een ervaren van leven door de spiegeling van het zonlicht in het aardse vaarwater. Deze aardse maanervaringen zijn voor de meeste mensen de belangrijkste leerervaringen. Het is een manier om de zonkracht indirect te ervaren via menselijke ervaringen. En natuurlijk raakt het zonlicht daardoor vervormd. Dat noemen we in de psychologie neurose. Voortkomend uit een niet goed of niet volledig werkende maanfunctie. Er is dan iets misgegaan met voeding, opvoeding, met inprentingen, gevoelens en emoties. Daar komt trouwens al dat negatieve gepraat over het ‘ego’ vandaan. Er wordt dan geen onderscheid gemaakt tussen een gezond identiteitsgevoel en neurotisch gedrag dat voortkomt uit emotioneel onverwerkte levenservaringen. Via de Maan leren we indirect ons zonlicht, ons innerlijk Lichtpunt kennen, en dat is via onze aardse levenservaringen die ons stapje voor stapje helpen ons hart te openen, dat de poort is van het innerlijk licht.
Omdat rechtstreeks in de Zon kijken veel te intens is en ook omdat we dan slechts één kant van onze polaire werkelijkheid zien –dus niet de schaduwkant- is maan-Werk van groot belang. Door je maan-Werk te doen, dit is therapeutisch werk via herinnering, komt het licht van de Zon tevoorschijn, stap voor stap in voor ieder behapbare brokken. Door verwerking van de Maan, komt de Zon tevoorschijn. De Maan als spiegel van ons emotionele lichaam- maar ook van ons fysieke lichaam- werkt als een opslagplaats van herinneringen.
Als deze opslagplaats te vervuild is met onverwerkte emotionele inprentingen, wordt ons lichaam een gevangenis, waar het licht van de Zon nauwelijks in kan doordringen. Daar waar we op emotioneel niveau verwerken (en niet alleen onze aandacht verschuiven van Maan naar Zon) wordt ons lichaam geen gevangenis meer, maar een voertuig voor energie van een andere orde, namelijk die van de Zon. We worden dan steeds meer het Lichtpunt dat we in wezen zijn, een vat voor de zonne-energie, als beeld van het grote Licht dat ons draagt en inspireert.
De wisselwerking tussen Zon en Maan
In de mythologie zie ik twee manieren waarop de verhouding tussen Zon en Maan beschreven wordt. Zonnehelden, zoals Apollo die de moedergodin Tiamat moest overwinnen in de strijd en zonnehelden, zoals Mithras en Jezus, die geboren worden in een grot of uit een maagd. Bij de eerste groep helden gaat het om strijd, bij de tweede groep gaat het om een beeld van een natuurlijk proces. De Zon is een overwinning of een voortkomen uit de Maan, het vrouwelijke. En is dit niet een spiegeling van het Grote Ronde waar alles uit voortgekomen is, het kosmische oerei? Schepping via polarisatie vanuit het Kosmische oerei.
Hoe vertalen we dit astrologisch? De Maan staat voor veiligheid en wat we nodig hebben om ons veilig te voelen. Teveel gehechtheid aan de Maan houdt scheppingskracht tegen, maar ook ontkenning van de Maan zal zowel de maankracht alsook de zonnekracht tegenhouden en verduisteren.
Het verhaal van Narcissus en Echo illustreert prachtig deze wisselwerking tussen Zon en Maan.
Narcissus was een bekoorlijke jongeman die uit zelfingenomenheid de liefde van de nimf Echo versmaadde. Echo kwijnde weg uit liefdesverdriet, zodat er tenslotte van haar slechts een stem overbleef, haar echo. Narcissus werd gestraft met een onstilbaar verlangen: hij werd verliefd op zijn eigen spiegelbeeld, dat hij in een heldere bron zag, maar nooit kon bereiken.
Het is opvallend dat het gedeelte van het verhaal waarin Echo voorkomt, een nogal onbekend en verwaarloosd element is in het Narcissusverhaal (een symptoom van de eeuwenlange achterstelling van de vrouw?). Het is echter van essentieel belang. We zouden Echo kunnen zien als de vrouwelijke kant in ieder mens, onze anima, zoals Jung haar noemde. Zij staat voor onze verlangens, onze gevoelens en emoties. Narcissus weigert een relatie aan te gaan met Echo, zijn vrouwelijke kant. Echo kwijnt weg en van haar blijft slechts een echo over, een slap en vaag aftreksel van haar eigenlijke stem. Het gevolg is dat Narcissus op zichzelf betrokken raakt. Hij wordt verliefd op zijn eigen spiegelbeeld dat hij maar niet kan bereiken.. De anima en de animus dienen een liefdesrelatie met elkaar aan te gaan in de menselijke ziel. Narcissus en Echo dienen vanuit gelijkwaardigheid een heilig huwelijk aan te gaan. Dan is Echo geen schaduw meer van Narcissus, maar een volwaardige partner.
Het verhaal van Narcissus is ons aller verhaal: ‘Hier ben ik!’ en ‘Om mij kun je niet heen.’ In plaats van een liefdesrelatie met Echo aan te gaan worden we erdoor bezeten. Het gevolg van deze onderdrukte emotionaliteit is dat we ik-gericht worden, op onszelf betrokken ofwel egocentrisch, allemaal woorden voor hetzelfde: Narcissus. Als we Echo niet willen leren kennen, wordt de Zon een narcist.
Wil het ik of onze persoonlijkheid op een gezonde manier tevoorschijn komen, dan dient het emotioneel geïntegreerd te zijn. Dan word je een krachtige persoonlijkheid. We zouden kunnen zeggen dat ego alleen gezond is samen met Echo.
Er is veel te genezen bij onze Echo. Zij is op onze planeet een klein echootje geworden van wat ze eigenlijk is: ons gevoel en onze zuster. Ze schreeuwt van pijn en ze schreeuwt om erkenning. Wanneer mensen van een ander zeggen dat deze een ‘groot ego’ heeft, betekent dat dus in feite dat Echo daar van binnen schreeuwt! Als we onze Echo met veel emotioneel Werk stap voor stap in ons integreren, zullen onze egootjes minder narcistisch worden en daardoor krachtig. Er is niets mis met een krachtig ego. Een krachtig ego beschrijft iemand die zijn of haar Echo geïntegreerd heeft en dus emotioneel geïntegreerd is. Hij weet wat hij wil, weet wat hij kan, en weet wat hij voelt.
Slechts een krachtig ego, of gewoon gezegd: een krachtig mens, is in staat tot overgave en verbinding met Al-wat-is. In astrologische termen: slechts degene die zijn maan en saturnale werk heeft gedaan….Het is de voortdurende verwarring tussen een gezond ego en een geneurotiseerd ego, die de discussie over termen als ego zo moeilijk maakt. (Riet Okken, de Bevrijdende Kracht van emoties, p.369)
Naast deze twee grote Lichten hebben we nog een ascendant en acht planeetkrachten die ons ten dienste staan op het bewustwordingspad.
De ascendant kunnen we zien als een geleider van energieën. Het teken van de ascendant en de aspecten er naartoe geven aan hoe de planeetenergieën en vooral het voltage van de Zon door de persoon heen geleid worden of verhinderd in wisselwerking met zijn wereld. Het kleurt daarmee een manier van leven en doen die ten dienste staat om tot bewustzijn te komen. De ascendant werkt dan als een poort waardoor de energieën van buitenwereld naar binnen en van binnen naar buiten werken. Dit is wat via onze solar plexus gebeurt. In die zin selecteren we wat we wel of niet toelaten uit de buitenwereld en geven aan de buitenwereld, in overeenstemming met het pad dat Bewustzijn voor onze geboorte heeft bepaald en uitgekozen. Daarom is de ascendant van groot belang als selectie -en filterkracht.
De andere planeten ga ik niet verder uitwerken, ze spreken in dit verband eigenlijk voor zichzelf.
Mercurius, als bewustwording via kennis en via uitwisseling met anderen (de tweelingenkant) en via ordening en analyse (de maagdkant)
Venus, helpt ons bij onze bewustwording via leerervaringen door liefdevolle verbindingen met anderen (de weegschaalkant) en creativiteit en verbinding met de natuur(de stierkant)
Mars, die het bewustzijn realiseert via wilskracht en handelen.
Jupiter, via zingevingervaringen, avontuur, genezing en succes en geluk
Saturnus kunnen we geconcentreerd bewustzijn noemen. Hij helpt ons te focussen en ons niet teveel af te laten leiden. Via hem leren we meesterschap door begrenzing, leren we ons licht te laten schijnen binnen tijd en ruimte en leren we onszelf te erkennen, zodat we onze eigen autoriteit worden. Meester over onszelf (en dat is iets anders dan beheersing!) en bewust worden van onze opdracht in dit leven.
Uranus is de kracht die het grote bewustzijn zelf aan ons toont, door ons te wekken en eventueel deuren open te trappen (waar we niet direct luisteren en gehoor geven), die onze bewustzijnsgrenzen helpt oprekken en ons losweekt van dat wat voorbij, oud en versleten is of te benard (saturnale verstarringen) en te habitueel (maanneuroses) geworden.
Pluto is bewustwording via zuivering en transformatie, daar waar macht en onmacht omgezet kunnen worden in kracht.
Neptunus wil ik hier wat uitgebreider gaan behandelen omdat zij/hij het sluitstuk (tenminste voor zover we nu weten!) betekent van onze bewustzijnsontwikkeling. En ook omdat ik zijn kracht de afgelopen twee jaar goed heb leren kennen.
Neptunus, de beeldenstormer
Neptunus is de factor die ons helpt het zuivere bewustzijn te ervaren zonder beelden.
Vanaf 2008 sloop Neptunus twee jaar heen en weer over mijn IC, mijn diepste zijnspunt. Mijn basis. Die basis is zoals bij ons allemaal van gemengd bloed: een besef van wat echte basis is en dat wat een vermeende basis is. Echte basis èn houvast als overleving in barre kindertijden (of vorige levenstijden) en daardoor brak en uiteindelijk zwak.
Ik had ervaringen van uit het lood zijn, een letterlijke oude scheefstand in mijn bekken die zich pijnlijk deed gelden en die na 3 maanden rust en veel emotioneel werk, genas. Er is iets recht gezet op allerlei niveaus. In dat proces bracht de neptunische kracht me bij wat echt basis is en bij diepe teleurstelling in de door mensen geboden basis. Hij hielp me mij los te maken van oude onmacht en slachtoffergevoel van het kleine kind daar in die basis. Het maakte me los van alle familie, bloedfamilie en zelf gecreëerde familie. Alleen in mijn eigen loodlijn…
Ook in het heden weekte Neptunus me los van dat wat voorbij diende te zijn, mijn werk, dit huis, deze fase in mijn leven.
Ik heb Neptunus ervaren als een beeldenstormer. Al mijn illusies en beelden tav mensen (ik ben van de Neptunus- in -weegschaalgeneratie) ten aanzien van mijzelf, mijn vader en mijn moeder, mijn verleden, en alle houvast die er nog was in al die beelden is weggevaagd. Ik ben ontworteld uit dat wat geen wezenlijke wortels bleken te zijn of die voorbij zijn en daar voel ik me dankbaar voor. Dat geeft ruimte aan Werkelijkheid en echte basis.
Ik heb Neptunus als de kracht ervaren die me helpt om te zien wat werkelijk is en wat beeld en beeldvorming. Neptunus haalt sluiers van verbeelding weg.
Neptunus wordt vaak omschreven als de kracht der verbeelding en dat is de creatieve mogelijkheid om met deze versluierende kracht om te gaan. In deze versluiering zie ik het enorme mededogen van de kosmos, die ons de grote Werkelijkheid in hapbare brokken laat zien en ervaren. Die ons ook de kans geeft met deze verbeeldingskracht te spelen en scheppend deze wereld te verfraaien. In alles wat beeld is en verbeelding, vinden we de hand van Neptunus: dromen, idealen, toneelspel, beeld en geluid, schilderwerk en alle fantasie en in alle religie waar beelden overheersen.
Om mens in deze wereld van individualiteit en polariteiten te kunnen worden, moest de grotere Werkelijkheid of het Bewustzijn zich versluieren en toedekken met beelden. Anders zouden we overspoeld raken op een leeftijd waarin onze aardse persoonlijkheid (ascendant en Maan) en onze ik-grenzen (Saturnus) nog te weinig gevormd zijn. (en nu val ik voor het gemak toch even terug op de bestaande terminologie) We zouden niet kunnen leven in deze polaire werkelijkheid.
De weg van bewustwording echter kunnen we zien als ons stap voor stap te laten ontsluieren naar grotere werkelijkheden en de Ene basis van Alles. Of je zou kunnen zeggen met Paulus: ‘Toen ik jong was, zag ik in spiegels, maar nu ik volwassen geworden ben, zie ik van aangezicht tot aangezicht’.
Mens worden, bewust worden heeft te maken met ontsluiering, (in Uranische termen met wakker worden.)met naakt worden.
Ik denk aan het nada, nada van Johannes van het Kruis, de grote Spaanse mysticus; ‘Om volledig tot het Al te komen, moet ge u volledig van alles ontdoen’. Ontbeelding, ontsluiering en (via de MC/ IC as) ontworteling. Dat is het pad dat Neptunus ons wijst.
Johannes van het Kruis: ‘In deze ontbloting van de geest zijn rust en ontspanning, omdat hij immers niets najaagt, vermoeit hem niets op de weg omhoog en drukt hem niets op de weg naar beneden, want hij staat in het evenwichtspunt van zijn nederigheid’(Mystieke werken, 556).
Dat is de uiteindelijke vrucht die een Neptunus transit over het IC kan geven: rusten in de eigen loodlijn van zich zelf zijn.
Neptunus als vergeetachtigheid en vergetelheid
Veel van Neptunus gaven kennen twee uitwerkingen, afhankelijk van de mate van sterkte van individualteit of saturnale grenzen. Zonder een gezond ikbesef en zonder een goed ontwikkelde Saturnus die zich kan focussen op iets, is vergeetachtigheid en vergeten zijn waar het in het leven om gaat, de kant die zich toont.
Het hogere octaaf van Neptunus wordt mogelijk als het ik niet alleen gezonde grenzen heeft, maar zich ook bevrijd heeft van haar neurotische, onverwerkte ervaringen. Deze bevrijding zie ik slechts mogelijk daar waar ervaringen verwerkt worden op maanniveau. Zonder haar grote kracht komen we er niet. Geen verschuivingen en identificaties naar een ander niveau, maar desidentificaties via een natuurlijke weg van verwerking op emotioneel maanniveau.
Daar wordt vergeetachtigheid vergetelheid in ruimtes die onze driedimensionele wereld te boven gaan. Waar ruimtes verkend worden en ja waar zelfs gewoond wordt in dimensies waar geen tijdruimtelijk bewustzijn meer is.
Johannes van het Kruis: daarom verkeert de ziel soms als het ware in grote vergetelheid, zodat zij niet weet waar zij was of wat er gebeurd is. Zij heeft dan de indruk dat er geen tijd verstreken is. En: de oorzaak van deze vergetelheid is de zuiverheid en eenvoud van de kennis’. (p. 613).
Daar gaat het over kennis die geen kennis meer is, slechts zuiver weten..
Waar de gave der eenvoud herwonnen is..
Neptunus als de geest van toewijding
Als deze eenvoud in eigen midden gevonden wordt, kan de neptunische geest van toewijding geboren worden. Toewijding die voortkomt uit een diep besef van eenheid van al wat is.
Johannes van het Kruis (p. 633):
‘op deze wijze (van het loskomen van voorstellingen) houdt men slecht datgene
vast wat God beoogt en wil, namelijk de geest van toewijding’.
Ook toewijding kent twee gezichten. De
pre-saturnale toewijding draagt het gevaar van projectie in zich, waarbij aan
anderen gegeven wordt wat men zelf zo mist of wat meestal het geval is, gemist
heeft. (in de kindertijd) Op zich is dat niet erg. Alles moet geleerd worden
met vallen en opstaan. Uitputting zal een van de verschijnselen zijn die iemand
een halt kan toeroepen of conflicten.
Maar degene die werkelijk post-
saturnaal zijn toewijding vindt, zal putten uit de oneindige bron van mededogen
en energie, die nooit opdroogt. De bekende fontein die de Jezus van het
evangelie belooft: ‘wie van het water drinkt, dat ik hem zal geven, zal in hem
worden tot een fontein van water dat opspringt tot eeuwig leven’ (Joh.
4,14)
Slachtofferschap en overgave
Aan het begin van mijn Neptunus-transit moest ik in een droom een bepaald boek uitkiezen. Het heette: Neptunus en slachtofferschap. Het bracht me in contact met teleurstellingen in mijn leven waarvan ik me blijkbaar nog slachtoffer voelde. Het was een uitnodiging om deze nog dieper te verwerken. Het hogere octaaf in deze lijkt me het vermogen om ontvankelijk te zijn. Daar is een zekere passiviteit voor nodig en overgave. Dat is de vrucht van een Neptunus, waar goed Maan- en saturnaal Werk aan vooraf is gegaan. Er is immers geen overgave mogelijk als er geen ik is dat zich kan overgeven. Saturnus als kracht die aarding, focus en scheppingskracht leert, dient aanwezig te zijn.
Ook Neptunus dient op de Aarde gerealiseerd te worden. Midden in de transitfase had ik een droom waarin me gezegd werd: ‘kom nog wat dichter naar de Aarde’. Het deed me denken aan een uitspraak van Osho: verlichting is van de ladder afdalen en nooit meer om een ladder vragen’. De nieuwe spiritualiteit zal niet meer een vlucht van de Aarde dienen te zijn, omhoog naar goddelijke werkelijkheden, maar de realisatie van eenheid met al wat is op Aarde. Daarom staat Neptunus in ons aller horoscoop: binnen onze aardse werkelijkheid en dat is een prachtige hint, richting een nieuw spiritualiteit die Aarde en Hemel verbindt.
Naïviteit en vertrouwen
Ook dit is een thema dat tijdens deze transit speelde. Een pre-saturnale Neptunus kan ook uitwerken als naïviteit, de werkelijkheid niet willen zien, een roze bril ophebben. Allerlei herinneringen met dit thema kwamen langs die uiteindelijk uitkwamen bij het kleine kind dat zegt: ‘mamma, waarom doen mensen zo?’.
Verlies van deze naïviteit kan de vrucht zijn van een Neptunus-transit.
Deze vrucht werd gevonden door oude herinneringen, maar ook door huidige scha en schande van emotioneel verraad door enkele mensen, oplichting (10.000 euro! hetgeen een rechtszaak gaat worden voor iets dat zo mooi Neptunisch heet: un delict de confiance) Zo verlies ik mijn goedgelovigheid en krijg ik inzicht hoe en waar ik Neptunus nog teveel aan de buitenkant heb zitten. Een grote les: vertrouw op je innerlijke God alleen. Zolang mensen nog neurotisch zijn (ikzelf inbegrepen) is niemand echt helemaal te vertrouwen.
Verslaving en eenwording
Verslaving is ook nog een kenmerk van de pre-saturnale Neptunus. Daar heb ik zelf als steenbok weinig ervaring mee. Ik denk dat de post- saturnale Neptunus verslaving heeft omgezet in verbinding en gevoel van eenheid met Al wat is.
Symbiose en eenheid
Ook hier weer is Saturnus de wachter aan de poort, die bepaalt of Neptunus als symbiotisch gedrag en onbewuste versmelting uitwerkt, of als verbinding met alles wat is. Dit laatste kan alleen volledig zijn als zuiver bewustzijn ervaren wordt. En dit lijkt me uiteindelijk de voltooiing van de individuele horoscoop te zijn, alhoewel ontwikkeling altijd doorgaat via de diverse cycli van de diverse planeten.